Vi bankar for Norddalen

40.000 liter ureist mjølk. 40 frittgåande fjellgrisar. Fire tonn handverksost i verdsklasse. Pølser og kjøt med smak på høgde med Jotunheimen. Fjellaure frå det fremste fiskevatnet i fjellheimen. Alt saman ingrediensar i ein meny ingen gjer Brimi Sæter etter.

– Dei fire rettane i Skråpå tå-menyen er alle komponert av lokale råvarer og eigne dyr her frå setra. Det er sjeldan gjestane våre har særleg kunnskap om seterdrift, men dei set enormt pris på både måltidene, stemninga og historia som ligg bak. Å vere del av dette er så løyle, strålar Livia Sauter.

Medan jamnaldrande så vidt har starta universitetsstudiet, reiser jorda rundt eller spør seg kva dei skal bli når dei blir store, har Livia Sauter funne si fjellhylle. I eit reiseliv
med ein fot solid planta i tradisjonane, og den andre i ei spanande framtid.

– Draumen som driv meg er å ein dag skape ein heilt ny reiselivsattraksjon tufta på dei unike kvalitetane i fjellheimen og bygdene våre, seier 22-åringen:

– No samlar eg på gode idear, kunnskap og erfaring

Den raude tråden er den rike kulturarven som gjer reiselivet nord i Gudbrandsdalen så unikt. På turistmagneten Brimi Sæter er tunet og dørstokkane hardtrakka av budeiene som har verka her heilt sidan 1500-talet. Nokre av dei er levande legender.

– Embjørg Brimi dreiv aktiv setring her oppe i 60 år, fortel Livia stolt:

– Ei anna legende er overbudeie Mari, som med ansvar for kring 100 geiter og 40 mjølkekyr laut stille klokka to timar for fort til å få arbeidsdagen til å strekke til. 

Ingen skal skulde Livia for å liggje på latsida heller: Tre år etter at ho byrja læretida som den fyrste reiselivslærlingen i Gudbrandsdalen, har ho hausta arbeidserfaring i ei gullrekkje av reiselivsbedrifter frå bokstaveleg tala øvste fjellhylle: Furuhaugli på Dovrefjell, Smuksjøseter i Rondane, Norsk Fjellsenter i Lom, Nasjonalparkriket på Otta, Brimi Sæter i landet med same fornamn – og snart BrimiBue i Lom. Toppa med oppveksten i familiebedrifta ved osen av Gjende, eit enormt nettverk og reiselivserfaring andre treng eit halvt liv for å opparbeide seg. Sjølv samanfattar Livia lærdomen ho sit att med på dette viset:

– Reiselivet er det nye landbruket.

Du treng ikkje gå lenger enn til den kombinerte mat- og sovesalen på Brimi Sæter for å oppleve samspelet på nært hald.

– Her vaknar gjestane kvar morgon av at kyrne går inn til mjølking i etasja under, glødar Livia.

– Mjølka blir teke hand om i ysteriet i naborommet, restane av osteproduksjonen går rett i grisane, osten og kjøtet endar på tallerkenen. Meir stuttggått middag er det knapt mogleg å få.

Nede i bygda, på Lærlingkontoret Gudbrandsdalen, humrar Bjørg Vole godt.

– Livia er kroneksempelet på den enorme meirverdien av å ha ei lærlingeordning der engasjert ungdom frå regionen kan ta stega og lyfte kompetansen og kvaliteten på reiselivet vårt ytterlegare.

Ikkje for det: Lærlingkontoret Vole driv rekrutterer i dag lærlingar frå heile landet til læretid innan ei rekkje fagfelt. Reiselivet står i ei særstilling.

– Påfyllet reiselivet i Nord-Gudbransdalen treng for å utvikle seg vidare er ikkje teoretiske mastergradar, men auka kompetanse. Lærlingeordninga har vist seg å vere eit framifrå verktøy for nett slik kvalitetsheving. Sjølvsagt for lærlingane sjølve, men i like stor grad for reiselivsvertskapet som lærer dei opp i eiga drift. Å følge opp ein lærling krev både struktur, fokus og høgt medvit om kva ein driv med – og vissheit om kvifor ein gjer det, seier Bjørg Vole:

Så sprekk alle lærlingar si mot opp i eit breitt glis – og kjem med ordrett same utbrotet som budeia på Brimi:

­– Å vere del av dette er så løyle!