Min pensjon

Pensjon er pengane du skal leve av når du sluttar å jobbe. Di pensjonsutbetaling kjem frå tre stader: 

• Frå folketrygda (NAV)
• Frå arbeidsgjevar: Det jobben din har spart for deg
• Eiga sparing

De fleste kan forvente å få rundt halvparten av dagens lønn i samla pensjon frå folketrygda og arbeidsgjevar. Med andre ord; skal du leve som du gjer i dag, må du spare sjølv.

Bruk pensjonskalkulatoren og sjå kor mykje du får i pensjon: 

Sjå også:
Kva består pensjonen min av? 
Kva er levealdersjusteringa? 
I kva rekkefølge bør eg ta ut pensjonen min?

Din pensjonsutbetaling vil bestå av tre delar. Ein del frå folketrygda, ein del frå noverande og tidlegare arbeidsgjevarar, og den delen du har spart sjølv.

Frå folketrygda (NAV)

Kvart år setjast det av eit beløp av løna di til pensjonssparing. For dei fleste av oss utgjer det ca. halvparten av det vi har i løn. 

Frå arbeidsgjevar

Arbeidsgjevar sparer minst 2 % av løna di i pensjon, beløpet trekkast ikkje frå løna. Beløpet utbetalast først når du pensjonerer deg. Offentleg tilsette har som oftast ein tenestepensjon som saman med pensjonssparing frå folketrygda utgjer 66 % av løna.

Eiga sparing

Erfaringane våre tilseier at dei fleste ønsker 80 % eller meir av løna som pensjonist. For å få til dette må du òg spare litt sjølv.

Kva rekkefølge du bør ta ut pensjonen din er avhengig av kva pensjonsprodukt du har, når du ønsker å gå av med pensjon og kor mykje du føler at du treng som pensjonist. Råda her må derfor sjåast på som generelle og rettleiiande. Det viktigaste er at du skaffar deg oversikt over din pensjon, vurderer kva som er viktig for deg og legge ein plan for livet ditt som pensjonist. Vi vil på eit generell plan anbefale følgjande rekkefølge.

1. Avtalefesta pensjon (AFP)

Dersom du har ein avtalefesta pensjon (AFP) i privat sektor kan det løne seg å ta ut den først ettersom dette er ei livsvarig utbetalingsavtale. Eit av vilkåra for å starte uttak på avtalefestet pensjon (AFP) er at du må starte uttak på alderspensjonen frå folketrygden med minst 20 prosent. Du har moglegheita til å stoppe eller endre denne etter ein månad utan at det påverkar utbetalingen av din avtalefestet pensjon (AFP).

2. Alderspensjon frå folketrygden/NAV

Etter å ha starta avtalefestet pensjon (AFP) vil vi anbefale å starte uttak på din alderspensjon frå folketrygden. Denne blir betalt ut av NAV. Dette er ofte den største delen av pensjonen og er eit resultat av kor mange år du har vore i arbeid og kor høg inntekt du har hatt. 

3. Fripolise og Ytelsespensjon

Dersom du sluttar i jobben eller byter arbeidsgjevar blir ytelsespensjonen din gjort om til ein fripolise, desse produkta stammar derfor frå same type pensjonsordning.

Etter avtalefesta pensjon (AFP) og alderspensjon frå folketrygda, kan det vere fornuftig å starte utbetaling på fripoliser og ytelsespensjon. Årsaka er at dine etterlatne ikkje arvar pengane frå ei ytelsesordning. Dersom du døyr før pengane er utbetalt vil verdiane på desse produkta tilfalle forsikringskollektivet, altså andre med same type avtale.

4. Hybridpensjon og pensjonsbevis

Pensjonsbevis er ein hybridpensjon frå ein tidlegare arbeidsgivar. Etterlatte vil heller ikkje arve pengane frå ei hybridordning. Dersom du døyr før pengane er utbetalte vil verdiane på desse produkta på same måte som ein ytelsespensjon tilfalle forsikringskollektivet. Hybridpensjon er ei ny ordning som gjer at det stort sett er avgrensa med opptening. Dette kan tale for å vente med uttaket.

5. Innskotspensjon, pensjonskapitalbevis og eiga sparing

Pensjonskapitalbevis er ein opptent innskotspensjon frå ein tidlegare arbeidsgjevar og er, saman med eiga sparing, avtalene du bør vente lengst med å ta ut. Årsaka til dette er at dersom du døyr før pengane er utbetalt vil verdiane på avtalen gå til dine arvtakarar. I tillegg har desse avtalane som regel ikkje livsvarig utbetaling, det kan derfor vere ein fordel å vente med desse.

Pensjon frå folketrygda, offentleg tenestepensjon og obligatorisk tenestepensjon frå private verksemder blir skatta som pensjonsinntekt. Den er tilnærma lik den du betaler som lønnsmottakar, men med lågare trygdeavgifter. Det er den samla inntekta di som avgjer kva du vil måtte betale i skatt på pensjon.

For å finne ut kor mykje skatt du skal betale på pensjonen din, må du sjå på tre ting: alminneleg inntekt, trygdeavgift og frådrag.

• Alminneleg inntekt er den totale inntekta di etter frådrag. Skatten på alminneleg inntekt er 22 % for dei fleste. Bur du i Troms eller Finnmark er skatten 18,5 %.
• Trygdeavgift er ei avgift som alle pensjonistar må betale. For pensjonsinntekt er trygdeavgifta 5,1 %.
• Minstefrådrag er eit frådrag som reduserer den skattepliktige inntekta di. For pensjonsinntekt er minstefrådraget 40 % av inntekta, men det kan ikkje vere meir enn 86.250 kroner.

Du kan lese meir om skattereglar for pensjonistar hos Skatteetaten.

Sjå også
Skatt på pensjon

Når du sparer til pensjon, kan du velje mellom ulike spareprofilar – avhengig av korleis du sparer:

Har du pensjonssparing gjennom jobben? 
Då får du automatisk ein alderstilpassa spareprofil. Det betyr at sparinga blir tilpassa alderen din, og at du tar mindre risiko jo eldre du blir. Du kan når som helst endre til ein annan profil som passar betre for deg og kor mykje risiko du ønsker å ta.

Startar du eigen pensjonssparing i IPS eller pensjonssparekonto?
Då hjelper vår digitale rådgjevar deg. Du svarar på nokre enkle spørsmål og får eit forslag til spareprofil – basert på kor mykje risiko du er komfortabel med. Du vel sjølv om du vil følge anbefalinga, eller velje ein annan spareprofil som passar deg betre.

Her ser du kva spareprofilar du kan velje mellom:

Her kan du lese meir om spareprofilane og avkastingshistorikk.